Hemoglobin A1C
Hemoglobin, kan içerisinde oksijeni taşımakla görevli olan ana protein olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte kan şekerinin artması durumunda şeker molekülleri bu protein ile kimyasal olarak bağ kurmaktadır. Bu bağın sonucunda doğan moleküle de Hemoglobin A1c ismi verilmektedir. Kısaltması ile birlikte “hba1c” olarak da geçtiği görülmektedir.
Kan şekerinin düşmesi ile birlikte Hemoglobin A1c azalırken, çıkması ile birlikte de bir o kadar artacak ve bazı olumsuz sonuçlara ve hastalıklara sebebiyet verecektir. Bu anlamda da düzenli bir şekilde testlerinin yürütülmesi oldukça önemli bir mevzu olarak bilinir.
Hemoglobin A1c Neden Önemlidir?
Hba1c, genel anlamda kan içerisinde 120 gün kadar yani 3 aya denk gelecek şekilde kalan kan şekeri ortalamasıdır. Bu anlamda bilmeniz gereken en önemli durumlardan biri de glisemik kontrol olacaktır. Glisemik kontrol, genel olarak kan glikoz düzeyi ve glikozillenmiş proteinlerin ölçülmesi anlamına gelmektedir. Glisemik kontrol ortalama bir düzey ile ilgili kesin bilgi vermediği için hba1c testi daha çok tercih edilmekte ve birçok diyabet türünde hayati önem taşımaktadır.
Özellikle diyabet hastalarının bir çoğunda olumsuz durumlara hatta ölüme sebep olabilecek şekerin hızlı bir şekilde artması ve azalması durumunun kontrol altında tutulması adına bu testin yapılarak genel bir bilgiye sahip olunması oldukça önemli bir detaydır.
Hemoglobin A1C Testi Nedir?
Hemoglobin A1c testi, kan içerisinde bulunan glikoz seviyesinin, ortalama olarak 2 ya da 3 aylık bir durumunun çizelgesi olarak tanımlanabilmektedir. Diyabet hastalarının bu testi düzenli aralıklar ile yaptırılması önerilirken bu testin sonuçları ile birlikte kanda bulunan glikozleşmiş hemoglobin seviyesinin bir takibi yapılabilmektedir.
Bu testin sonuçları, hayat kurtarıcı olabilir. 3 ay boyunca oluşan sonuçları sunan bu testin sonucunda yüksek sonuçlar, bazı hastalıkların habercisi olabilmektedir. Bu sebeple de her diyabet hastasının düzenli bir şekilde yaptırması ve sonuçlara uygun olarak düzenli bir tedavi yolu çizilmesi önerilmektedir.
Hemoglobin A1C Testi Nasıl Sonuçlandırılır?
Hemoglobin A1c testi, genel anlamda ne kadar glikoz bağı oluştuğunun bir göstergesidir. Kırmızı kan hücreleri vücut içerisinde ortalama olarak 3 ay süreyle kaldıklarından bu test de 3 aylık bir seviyeyi gözler önüne sermede yardımcı olmaktadır. Özellikle glikoz ölçümlerinizin yüksek olmasına bağlı olarak bu testin sonucunun da yüksek olacağını ön görmeniz mümkündür.
Diğer kan testi taramalarına kıyasla hbA1c testi daha yüksek payda doğruluk içermektedir. Diğer kan şekeri testleri anlık sonucu gösterirken bu testler genel durumun paylaşılmasında etkilidir. Bu anlamda hba1c testi sonucunda çıkan değerlerin normalden biraz daha yüksek olması sonucunda prediyabet, daha yüksek bir sonuç çıkması durumunda ise diyabet ortaya çıkmaktadır.
Hemoglobin A1C Testi Nasıl Yapılır?
Hemoglobin A1c testi nasıl yapılır dediğimizde ise asıl olarak bu testin basit bir kan testi olduğunu söylememiz mümkündür. Bununla birlikte test yapılmadan önce kişinin herhangi bir hazırlığa ihtiyacı bulunmaz. Normal yeme düzeninizi devam ettirebilirsiniz ve farklı testlerde olduğu üzere aç kalmanıza gerek yoktur. Yüzde olarak raporlanan sonuçlar doğrultusunda oran ne kadar yüksek ise tehlike de bir o düzeyde artmaktadır.
Hemoglobin A1C Testi Sonuç Aralıkları Nelerdir?
Hemoglobin A1c testi değerleri tablosu içerisinde baktığımızda belirli aralıklar göze çarpacaktır. Bu anlamda testin sonuçlarında %6.5 veya üzeri bir değer çıkıyor ise diyabet hastalığına sahip olduğunuzun bir göstergesidir. Ancak diyabetli hastalara yürütülen bu testin sonucunun %6 civarında çıkması, şekerin iyi bir şekilde yönetildiği anlamına gelmektedir.
Sonucunuz %7 gibi bir değer karşısında ise şekerinizi daha iyi bir şekilde kontrol etmenizin gerektiği ve tehlikeye yaklaştığınızı söylemek mümkündür. %8 ya da %9 gibi değerler diyabet kaynaklı hastalıkların baş gösterme olasılığının yüksek olduğunun bir kanıtıdır. Son olarak %9 üzeri bir hbA1c seviyesi, yüksek risk taşıdığınızı belirtmektedir.
Diyabete bağlı hastalıklar ise göz hastalıkları, sinir hastalıkları ve böbrek hastalıkları olarak sıralanabilmektedir. Bu anlamda şekerinizin düzenli bir kontrolü ile birlikte bu hastalıklardan sakınmanız gerekecektir.
Hemoglobin A1c Oranı Nasıl Düşürülebilir?
Hba1c seviyesinin düşürülmesi için özellikle kan şekeri değerlerinin normal seviyeye getirilmesi gerekecektir. Bu anlamda kullanılması gereken bazı ilaçlar, insülin ve doğru bir yeme düzeni sağlanmalıdır. Bununla birlikte düzenli bir fiziksel egzersiz programı da yardımcı olabilecek etkenler arasında sayılabilir. Karbonhidrat alımının ise oldukça iyi bir şekilde düzenlenmesi gerekecektir.
Tip 2 diyabet hastalarının bir ilaç kullanmasına gerek görülmemektedir. Yalnızca kan şekeri oranının sağlanması ile kaliteli bir hayat sürülebilir. Ancak aynı şekilde kan şekerinin sık sık evde bulunan cihazlar ile birlikte kontrol edilmesi gerekecektir.
Hemoglobin A1c Testi Ne Sıklıkla Yapılabilir?
Diyabet tedavisi alıyorsanız hemoglobin a1c testi yaptırma sıklığınız yılda 2 defaya denk gelecek şekilde düzenlenmelidir. Bunun yanında insülin tedavisi görüyorsanız bu sıklık yılda 4 olabilir. Doktorunuza danışarak bu testi ne sıklıkla yapmanız gerektiği konusunda detaylı bilgi elde edebilirsiniz.