• 01 Aralık 2024

Keton, vücut içerisinde bulunan bir çeşit asit türüdür. Bu anlamda insan vücudu, ihtiyaç duyduğu enerjiyi genel anlamda şekerden almaktadır ancak hücreler içerisinde yeterli derecede glikoz bulunamadığı zamanlarda vücut, yağ yakmaya başlamaktadır. Buna göre karaciğer tarafından üretilen keton üretimi başlatılmaktadır.

Keton diyabet hastalarında görülmekte olan bir türdür ve dengesizliği ciddi problemlere yol açabilmektedir. Bu anlamda da tedavi edilmediği takdirde ciddi durumlara yol açabilme kapasitesini taşımaktadır. Hem yetersiz keton üretimi hem da fazla keton üretimi oluşabilecek durumlar arasındadır.

Diyabetik Ketoasidoz Nedir?

Diyabetik ketoasidoz, kanda asit birikimini işaret etmektedir. En genel sebebi ise uzun süreli kontrolsüz kan şekeri yüksekliğidir ve Tip 1 diyabet hastalarında görülmektedir. Birkaç saat içerisinde oldukça tehlikeli sonuçlara yol açabilecek bu durumun önlenmesi için kan şekeri seviyesinin belirli bir düzeyde tutulması gerekmektedir. Bu anlamda keton testi de uygulanabilir.

Diyabetik ketoasidoz belirtileri içerisinde ise şu maddeler göz çarpacaktır;

1. Halsizlik hali
2. Bulantı
3. Kusma
4. Nefes darlığı
5. Karın ağrısı
6. Nefesten gelen meyveyi andıran kokular
7. Ciltte kuruma
8. Ciltte kızarıklıklar
9. Bilinç bulanıklığı
10. Odaklanmada güçlük

Bu durumlardan birkaç tanesini gösterdiğiniz takdirde vakit kaybetmeden doktorunuza danışmanız tavsiye edilmektedir.

Keton Yüksekliği ve Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Keton yüksekliği belirtileri arasında öncelikle ağızda kuruluk, aşırı susuzluk, kan şekerinin yükselmesi ve sık idrara çıkma gibi durumlar sayılmaktadır. Bununla birlikte keton düşüklüğünde ise bulantı, kusma, ve sık idrara çıkma durumlarının yanında susuzluk, baş dönmesi ve bayılma gibi durumlar da baş gösterebilir.

Keton, yükseldiğinde de düştüğünde de oldukça tehlikeli durumlara yol açabilir. Bu anlamda kişinin komaya girmesi ya da hayatını kaybetmesi olasıdır. Bu sebeple de keton testlerinin düzenli bir şekilde yapılması, keton seviyesinin dengede tutulması için önlemler alınması ve elbette kan şekerinin düzenli bir seviyede tutularak ilaçların düzenli bir şekilde içilmesi sayılabilmektedir.

Keton Testi Nedir?

Keton testi, özellikle tip 1 diyabet hastalarının mutlaka evlerinde bulundurması gereken önemli bir araçtır. Bu testin düzenli bir şekilde yapılması ile kanda bulunan keton seviyesi görülebilir ve belirli bir sınır aşıldığı takdirde zaman kaybetmeden önlemler alınabilir.

Keton testi nasıl yapılır dediğimizde bu işlem için, ölçüm cihazınıza test şeridini yerleştirmeli, ellerinizi mutlaka işleme başlamadan önce yıkamalı, parmak delme cihazı ile bir damla kan alarak şeride damlatmalısınız. Böylece ölçüm cihazınızdan keton oranınıza dair kesin bir sonuç almanız mümkündür.

Kan şekeriniz 300 mg/dl üzerinde seyrettiğinde ve üst üste ölçümlerde dahi 230 mg/dl üzerinde sonuç alınıyorsa keton probleminiz olabilir. Bu anlamda belirtileri gösterdiğinizi fark ederseniz keton testini yapmanız ve sınırda bir değer oluşması sonucunda mutlaka doktorunuzu bilgilendirmeniz gerekecektir.

Bunun yanında idrar keton testi de bulunur. Bu test ise temiz bir kaba idrarınızı yapmanız ve test şeridini idrara batırmanız ile yapılır. Bu işlem sonrasında test şeridini bir süre sallamanız gerekir. Şeritte oluşan rengi, test kutusu üzerinden takip ederek idrarda oluşan keton seviyesini öğrenebilirsiniz.

Keton ve Diyabet

Keton değerleri genel anlamda dört başlık içerisinde seviyelerine uygun olarak değerlendirilmektedir. Bu anlamda keton değeri seviyenizi şu şekilde tablo haline getirmemiz mümkündür;

1. Normal keton seviyesi: 0.6 mmol/L altında olmalıdır.
2. Normalden üst seviye keton: 1.5 mmol/L civarındadır.
3. Yüksek keton seviyesi: 1.6 mmol/L ve 3.0 mmol/L arasında görülür.
4. Tehlikeli keton seviyesi: 3.0 mmol/L üzerinde olan değerlerdir. Acil tıbbi yardım gerekir.

Bu anlamda keton değerlerinizi düzenli bir şekilde ölçmeniz ve vücudunuzda oluşabilecek farklı belirtilere kulak vermeniz gerekecektir.

İdrarda Neden Keton Oluşur?

İdrarda keton neden oluşur dediğimizde bunun başlıca sebebi yeterli insülin almamaktır. İdrarda keton seviyesini normale indirmek adına özellikle yeme programınıza yani diyabet diyeti listenize dikkat etmeniz gerekecektir. Aynı şekilde kan şekeri seviyenizi düzenli ölçümler ile dengede tutmanız oldukça önemli bir durumdur. Bunun yanında bazı enfeksiyonlar da idrarda keton görülmesine sebep olmaktadır.

Bunlar dışında farklı durumlar idrarda keton görülmesine sebep olabilir. Yeme bozuklukları, hamilelik, aşırı alkol tüketimi, yüksek ateş, ağır egzersiz, ishal ve kan zehirlenmesi gibi farklılaştırılabilecek durumlar keton görülmesinin başlıca etkenleri arasında sayılabilmektedir.

Keton Nasıl Düşürülebilir?

Keton nasıl düşürülebilir dediğimizde ise birkaç basit işlem sunulabilir. Bu anlamda özellikle bol su içmeniz ve aşırı egzersizlerinizi yavaşlatmanız gerekecektir. Bunun yanında bazı tıbbi durumlar da görülebilir. Keton seviyeniz çok yüksek ise ve yükselmeye devam ediyorsa doktorunuzu bilgilendirmeniz önemlidir.

Damar yolu ile sıvı takviyesi yaparak, insülin uygulayarak ya da elektrolit takviyesi yapılarak keton seviyesinin düşürülebildiği bilinmektedir. Bu anlamda insülin, kan şekeri seviyesini normal düzeye getirirken damar yolu ile sıvı takviyesi ekstra şekeri kırar ve vücuttaki susuzluğu alır. Bununla birlikte son olarak elektrolit takviyesi ise düşen potasyum, sodyum ve klorür maddelerinin düşmesini engeller ve özellikle kalbin zarar görmesini önler.

Keton Nasıl Tedavi Edilir?

Keton tedavisi ise yüksek keton için tıbbi müdahale ile oluşur. Ancak bunun dışında kalan ve zaman içerisinde keton değerlerinin düzenlenmesinde yol oynayacak teknikler de bulunacaktır. Bu anlamda diyetisyen yardımı ile hazırlanan diyabet diyet programları öne çıkar. Aynı şekilde ilaç tedavisi de gerekli görülebilir.

Genel anlamda kanda bulunan glikoz seviyesinin düzenlenmesi ile birlikte keton değerleri de düzene girecektir. Bu anlamda her diyabet hastasının kan şekeri seviyelerini düzenli bir şekilde kontrol etmesi ve aynı şekilde belirtilere yönelik olarak kan ya da idrar yolu ile yapılan keton testlerinin de uygulanması gerekecektir. Böylelikle hayati önem taşıyan bu durumu en iyi şekilde idare edebilirsiniz.